Bebeğinizin veya çocuğunuzun gözlerinde sürekli sulanma, çapaklanma veya akıntı mı fark ediyorsunuz? Gözyaşlarının yanaklarına aktığını ve sık sık yaşardığını mı gözlemliyorsunuz? Bu durum, çocuklarda sık görülen tıkalı gözyaşı kanalı (dakriyostenoz) problemi olabilir.
Endişelenmeyin! Bebeklerin yaklaşık %90’ında gözyaşı kanalı tıkanıklığı, ilk bir yıl içinde kendiliğinden açılır. Ancak bazı vakalarda tedavi gerektirebilir. Bu yazımızda, bebeklerde ve çocuklarda gözyaşı kanalı tıkanıklığının nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini detaylıca ele alacağız.
Tıkalı Gözyaşı Kanalı (Dakriyostenoz) Nedir?
Tıkalı gözyaşı kanalı, gözyaşlarının buruna doğru akmasını sağlayan nazolakrimal kanalın doğuştan tam olarak açılmaması nedeniyle oluşur. Gözyaşları, göz yüzeyini temizlemek ve nemlendirmek için gözyaşı bezleri tarafından üretilir. Normalde, gözyaşları göz kapaklarının iç köşesinde bulunan küçük deliklerden (puncta) geçerek buruna akar. Ancak bazı bebeklerde bu kanal tam olarak gelişmediği için gözyaşları düzgün bir şekilde akamaz ve gözde birikerek tıkanıklığa neden olur. Tıkalı gözyaşı kanalı tek gözde veya her iki gözde birden görülebilir ve genellikle doğumdan itibaren fark edilir. Bazı bebeklerde hafif tıkanıklık belirli dönemlerde ortaya çıkarken, bazılarında sürekli olarak gözlenebilir.
Tıkalı Gözyaşı Kanalı Belirtileri Nelerdir?
Tıkanıklık belirtileri genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde fark edilir. Çocuğunuzda aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa, gözyaşı kanalı tıkanıklığından şüphelenebilirsiniz:
-
Gözde sürekli sulanma ve gözyaşlarının yanaklara akması
-
Gözde sarımsı çapaklanma veya mukuslu akıntı
-
Göz çevresinde kızarıklık ve tahriş (sık ovuşturma nedeniyle)
-
Soğuk ve rüzgârlı havalarda göz yaşarmasının artması
-
Bebek ağladığında gözyaşlarının normal şekilde akmaması veya gölde birikmesi
Bazı bebeklerde tıkanıklık zaman zaman ortaya çıkabilirken, bazılarında devamlı göz sulanması ve çapaklanma görülebilir.
Tıkalı Gözyaşı Kanalının Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda gözyaşı kanalı tıkanıklığının en yaygın nedeni, nazolakrimal kanalın doğuştan tam olarak açılmamış olmasıdır. Bunun yanı sıra aşağıdaki faktörler de tıkanıklığa neden olabilir:
-
Gözyaşı kanalının dar veya tam kapalı olması
-
Göz enfeksiyonları veya iltihaplanmalar (örneğin konjonktivit)
-
Prematüre doğum nedeniyle gözyaşı kanallarının tam gelişmemesi
-
Ailede gözyaşı kanalı tıkanıklığı öyküsü olması
-
Burun anatomisindeki doğumsal bozukluklar
Tıkalı Gözyaşı Kanalı Nasıl Teşhis Edilir?
Gözyaşı kanalı tıkanıklığı, genellikle bebeğin tıbbi geçmişi ve fiziksel muayenesi ile teşhis edilir. Göz doktoru, bebeğinizin gözyaşı kanalının açık olup olmadığını anlamak için şu testleri yapabilir:
-
Fluorescein Gözyaşı Drenaj Testi: Göze damlatılan özel bir boya ile gözyaşlarının normal akışı gözlemlenir.
-
Nazolakrimal Muayene: Gözyaşı kanalındaki tıkanıklık veya şişlik değerlendirilir.
-
Göz Enfeksiyonları İçin Değerlendirme: Çapaklanma ve iltihaplanma varlığı kontrol edilir.
Tıkalı Gözyaşı Kanalı Tedavi Yöntemleri
Gözyaşı Kanalına Masaj (Lakrimasyon Masajı)
-
Tıkalı gözyaşı kanalını açmak için en yaygın ve etkili yöntemdir.
-
Günde 2-3 kez, her seferinde 10 kez nazik baskı uygulanarak yapılmalıdır.
-
Nazolakrimal kanalın açılmasını hızlandırabilir ve enfeksiyon riskini azaltabilir.
-
Masaj 1 yaşına kadar düzelme sağlamazsa ek tedavi seçenekleri değerlendirilmelidir.
Antibiyotik Göz Damlası veya Merhem Kullanımı
-
Eğer gözde enfeksiyon belirtileri varsa, doktorun önerdiği antibiyotik göz damlaları kullanılabilir.
-
Çapaklanma ve iltihaplanmayı azaltarak enfeksiyonun yayılmasını önler.
-
Doktor kontrolü olmadan antibiyotik damla kullanılmamalıdır.
Kendiliğinden Açılma (Doğal İyileşme Süreci)
-
Çoğu vakada gözyaşı kanalı, 1 yaşına kadar kendiliğinden açılır.
-
Bu süreçte düzenli göz hijyeni sağlanmalı ve belirtiler takip edilmelidir.
Gözyaşı Kanalı Açma (Probing İşlemi)
-
Eğer gözyaşı kanalı 1 yaşına kadar açılmazsa, küçük bir cerrahi müdahale gerekebilir.
-
İnce bir tel (prob) yardımıyla gözyaşı kanalının açılması sağlanır.
-
Genellikle hafif sedasyon veya genel anestezi altında yapılır.
-
Başarı oranı %90’ın üzerindedir, ancak nadiren ikinci bir işlem gerekebilir.
Cerrahi Müdahale (Dakriosistorinostomi – DCR Ameliyatı)
-
Diğer tedavi yöntemleri başarısız olursa, cerrahi müdahale düşünülebilir.
-
Yeni bir gözyaşı drenaj yolu açılarak tıkanıklık kalıcı olarak giderilir.
-
Burun içinden (endoskopik) veya cilt üzerinden yapılan işlemle gerçekleştirilebilir.
-
Genellikle 4-5 yaş sonrası çocuklarda uygulanır.
Erken Müdahale ile Göz Sağlığını Koruyun!
Bebeklerde ve çocuklarda gözyaşı kanalı tıkanıklığı yaygın görülen bir durumdur ve çoğu vakada kendiliğinden düzelir. Ancak 1 yaşına kadar açılmayan tıkanıklıklar için tıbbi müdahale gerekebilir. Eğer çocuğunuzda sürekli göz sulanması, çapaklanma veya iltihaplanma fark ederseniz, erken teşhis ve tedavi için bir göz doktoruna başvurmalısınız.
Düzenli göz muayenesi yaptırarak çocuğunuzun göz sağlığını koruyabilirsiniz!
